Hesaplamalar farklı olsa da Amerika, son yarım yüzyıl içinde 50’den fazla askeri operasyona katıldı. Bu her yıl başına birden fazla operasyon anlamına geliyor.

WASHINGTON- Eğer Amerika Suriye’de kimyasal silah kullanıldığı iddialarına yanıt olarak bir askeri operasyon başlatırsa, bu ülkenin uzun dış müdahaleler listesinin biraz daha uzaması anlamına geliyor. Sıra dışı olansa Başkan Obama’nın bu müdahale için Kongre’nin onayını almak istemesi.

Bundan önceki birçok başkan Kongre’ye ülkenin saldırıya uğramasına karşılık olarak savaş ilanı için gitmişti. Japonya’nın İkinci Dünya Savaşı’nda Amerika’ya saldırması bu duruma bir örnek. Ancak genellikle, Amerikan başkanları anayasanın kendilerini başkomutan ilan etmesinden yararlanarak kendi başlarına hareket etti.  Bu yetkiyi kullanarak Kongre’nin desteği olmadan yurtdışına asker yolladılar, bombardıman emri verdiler ya da Amerikan ordu mensuplarını uluslararası müttefiklerle birlikte çalışmak için görevlendirdiler.

Hesaplamalar farklı olsa da Amerika, son yarım yüzyıl içinde 50’den fazla askeri operasyona katıldı. Bu her yıl başına birden fazla operasyon anlamına geliyor. Bunlar arasında Vietnam, Irak, Afganistan gibi büyük ve önemli savaşlar kadar Kuveyt, Bosna, Pakistan, Libya, Granada, Haiti ve Panama gibi birçok uzak ülkede gerçekleştirilen ufak çaplı operasyonlar var.

Bu rakam Amerika’nın bugünlerde el Kaide ve Taliban’a karşı düzenlediği insansız hava aracı saldırıları gibi müdahaleleri kapsamıyor.

Amerika 237 yıllık tarihi boyunca sıklıkla askerlerini savaşa yolladı. Amerika iki dünya savaşından galip çıktı ancak deniz aşırı askeri girişimleri her zaman başarıyla sonuçlanmadı.

BM bayrağı altında Kore’de savaşan Amerikan askerleri 1950’lerde ülkeyi ikiye bölünmüş durumda bıraktı. Bu denge bugün de gerginliklerin nedeni durumunda. Amerika 10 yıl kadar sonra 1975’te Vietnam’dan askerlerini çekerek ülkeyi komünist yönetime bıraktı.

Tarih henüz Irak ve Afganistan savaşları konusunda kararını vermedi.

2003 ve 2011 yılları arasında süren Irak işgali Saddam Hüseyin’in devrilmesine yol açtı ancak müttefikler Saddam’ın depoladığını iddia ettikleri kitle imha silahlarını asla bulamadı. Amerika ve müttefikleri Afganistan’da isyancılarla savaşmayı sürdürüyor. Başkan Obama Amerikan askerlerini 2014 yılında ülkeden çekmeyi planlasa da ülkedeki karışıklık devam ediyor.

Farklı araştırmalar Amerika’nın askeri ve güvenlik harcamasının diğer ülkeleri kat ve kat aştığını gösteriyor ancak rakamlar farklı başkanların öncelikleri ve askeri operasyonların yoğunluğuna göre iniş çıkışlar gösterdi.

Savunma harcamaları Vietnam Savaşı sırasında arttı. 1980’lerde Ronald Reagan’ın başkanlığı sırasında da bütçeden savunmaya daha büyük bir pay ayrıldı. 11 Eylül sonrasındaki 10 yılda da Amerika’nın savaş harcamaları büyük oranda arttı. Başka dönemlerde ise düşüşler gözlemlendi.

Amerikan'nın Sesi Radyosu tarafından derlenen bilgilere göre; 1960 yılından bugüne Amerika’nın gerçekleştirdiği bazı önemli operasyonlar şunlar:

1961-1975: Vietnam Savaşı’nda Amerika 58 bin asker kaybetti ve ülke yönetimini komünistlere bırakarak çekildi. Yüzbinlerce sivil ve asker Vietnamlı öldü. Vietnam Amerikalılar’ın kullandığı turuncu etmen (agent orange) isimli kimyasalın savaş sonrasında yüzbinlerce kişinin ölümüne ve sakat kalmasına neden olduğunu iddia etti. Aynı kimyasal, cephede savaşan Amerikan askerlerinden bazılarında da ölüme yol açtı ya da uzun süreli etkiler bıraktı.

1961: CIA’in Küba’da Fidel Castro’yu devirmek için planladığı Domuzlar Körfezi Operasyonu başarısızlığa uğradı. Castro onlarca yıl ülkeyi yönettikten sonra 2008’de yönetimi kardeşi Raul’e bıraktı.

1962: Küba Füze Krizi’nde Amerika, Küba’yı ablukaya aldı ve Sovyetler Birliği’nin ada ülkesine nükleer füze yerleştirmesini engelledi. Operasyon nükleer savaş korkularını alevlendirdi.

1973: Amerika destekli bir darbe, Şili’nin demokratik olarak göreve gelmiş cumhurbaşkanı Salvador Allende’yi devirdi.

1980: İran’da yapılan komando operasyonu rehin 52 Amerikan vatandaşını kurtarmayı başaramadı. Ancak Başkan Reagan başkanlığa geçtikten sonra tutsaklar serbest bırakıldı.

1981-1990: CIA Nikaragua’daki Sandinista hükümetini devirmek için ülke dışına kaçmış siyasi sığınmacıların işgallerine destek verdi ancak başarı kazanamadı.

1990-1991: Irak’ın Kuveyt’i işgali üzerine Amerika müdahalede bulundu ve kısa bir savaştan sonra Irak ordusunu çekilmeye zorladı

1992-1995: Amerikan askerleri NATO operasyonu çerçevesinde Balkanlar’a müdahale etti ve Yugoslavya’nın bölünmesinden sonra ortaya çıkan etnik çatışmaların bir parçası oldu.

2001: El Kaide’nin saldırısına karşılık olarak Amerika Afganistan’a savaş açtı

2003: Amerika Irak’ta kitle imha silahları olduğu iddiasıyla bu ülkeyi işgal etti. Bu iddia yanlış çıktı. Ülkede binlerce Amerikan askeri ve 115 bin ile 125 bin arası Iraklı öldü.

 http://www.yurtgazetesi.com.tr/dunya/savas-isgal-darbe-made-in-usa-h41323.html